Η συγκρότηση και η λειτουργία του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων καθορίζεται και ρυθμίζεται με βάση την ακόλουθη νομοθεσία:
- Ν.4858/2021 «Κύρωση Κώδικα νομοθεσίας για την Προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς».
- Το Π.Δ. 4/2018 (ΦΕΚ 7/Α/22-1-2018) «Οργανισμός ΥΠ.ΠΟ.Α.», όπως τροποποιήθηκε με το Π.Δ 84/2019 (ΦΕΚ 123/Α/17-7-2019)
- της Υ.Α. ΥΠΠΟΑ/ΑΤΝΕΚΕ/567515/2284/14-10-2020 (ΦΕΚ 4612/Β/2020) «Οργάνωση και Λειτουργία των Συμβουλίων του Ν.3028/2002 στο ΥΠ.ΠΟ.Α».
- Νόμος 2690/1999, άρθρο 13-15 «Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας».
Το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων γνωμοδοτεί, με ισχυρές θεσμικές εγγυήσεις αυτονομίας και ανεξαρτησίας για υποθέσεις μείζονος σημασίας, καθώς και για θέματα που παραπέμπονται σε αυτό από τον Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Τα προς γνωμοδότηση θέματα υποβάλλονται στο Συμβούλιο από τις αρμόδιες Διευθύνσεις της Κεντρικής Υπηρεσίας του ΥΠ.ΠΟ.Α. Η συζήτηση των θεμάτων γίνεται με βάση την Ημερήσια Διάταξη, η οποία συντάσσεται από το Τμήμα Γραμματείας του Συμβουλίου, κατόπιν εισηγήσεως των αρμοδίων Διευθύνσεων, και υπογράφεται από τον Πρόεδρο του Συμβουλίου και Γενικό Γραμματέα Πολιτισμού του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Μετά τη συζήτηση ενός θέματος, ο φάκελος της υπόθεσης επιστρέφεται στην αρμόδια Διεύθυνση και συμπληρώνεται με τη Γνωμοδότηση, που υπογράφεται από τον Πρόεδρο ή Προεδρεύοντα του Συμβουλίου. Ακολουθεί η έκδοση της Υπουργικής Απόφασης επί του ζητήματος, για το περιεχόμενο της οποίας ο Υπουργός ή ο αρμόδιος Γενικός Διευθυντής δεν δεσμεύεται από τη Γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων. Παράλληλα συντάσσονται από το Γραμματέα του ΚΣΝΜ τα Πρακτικά της συνεδρίασης, τα οποία υπογράφονται από τον Πρόεδρο ή Προεδρεύοντα.
Το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων εξετάζει και γνωμοδοτεί για θέματα που αφορούν στην προστασία νεωτέρων μνημείων και τόπων χαρακτηριζομένων ως ιστορικών μεταγενεστέρων του 1830 (άρθρο 50 του Ν. 3028/2002 «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς) και συγκεκριμένα για:
- Χαρακτηρισμό κτηρίου / κτηριακού συγκροτήματος / στοιχείων βιομηχανικής κληρονομιάς / αγάλματος / Ι.Ν. ως μνημείου
- Χαρακτηρισμό περιοχής ως ιστορικού τόπου / οριοθέτηση / αναοριοθέτηση ιστορικού τόπου
- Επεμβάσεις / προμελέτη / μελέτη αποκατάστασης / αλλαγής χρήσης νεωτέρου μνημείου / Ι.Ν.
- Προμελέτη / μελέτη ανέγερσης / αποκατάστασης / αλλαγής χρήσης / κατεδάφισης / οικοδομικών εργασιών / επεμβάσεων / εκμετάλλευσης λατομείων σε περιβάλλοντα χώρο νεώτερου μνημείου / Ι.Ν. / ιστορικό τόπο / τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους
- Μερική ή ολική κατεδάφιση νεώτερου μνημείου / Ι.Ν., σύμφωνα με Πρακτικό Επιτροπής του Άρθρου 41 του Ν. 3028/2002
- Μελέτη συντήρησης αντικειμένων / εσωτερικού διακόσμου νεωτέρου μνημείου/ Ι.Ν.
- Έγκριση φορέα υλοποίησης έργων προτεινομένων στο ΕΣΠΑ / σε άλλα Προγράμματα για αποκατάσταση νεωτέρων μνημείων / Ι.Ν.
- Ρυθμίσεις για τα κτίρια-εγκαταστάσεις του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού-Αγ. Κοσμά, σύμφωνα με το άρθρο 67 του Ν. 4663/2020
- Έγκριση τακτοποίησης αυθαίρετων κατασκευών.
- Έγκριση αντικατάστασης μέλους Επιτροπής.
- Έγκριση αποδοχής χορηγίας.
- Εγκατάσταση σταθμού βάσης κινητής / σταθερής τηλεφωνίας σε νεώτερα μνημεία / περιβάλλοντα χώρο μνημείων / ιστορικών τόπων
- Τροποποίηση ρυμοτομικού σχεδίου
- Μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων
- Αναγκαστική απαλλοτρίωση / απευθείας εξαγορά νεωτέρων μνημείων από το ΥΠΠΟΑ
- Παραχώρηση νεωτέρων μνημείων / περιβάλλοντος χώρου νεωτέρων μνημείων / ιστορικού τόπου για εκδηλώσεις πολιτιστικού / αθλητικού περιεχομένου
- Παραχώρηση κτηρίων ιδιοκτησίας ΥΠΠΟΑ
- Άδεια επίσκεψης σε νεώτερα μνημεία / ιστορικό τόπο
- Άδεια φωτογράφισης / κινηματογράφησης νεωτέρων μνημείων / ιστορικού τόπου
- Άδεια χρήσης απεικονίσεων / φωτογραφιών νεωτέρων μνημείων / ιστορικού τόπου σε έντυπες / ηλεκτρονικές εκδόσεις και στο διαδίκτυο
- Ενέργειες επί κινητών μνημείων, σύμφωνα με το Πρακτικό της Επιτροπής του άρθρου 26 του Ν. 3028/2002 και του άρθρου 63 του Ν. 4481/2017
- Χαρακτηρισμό αντικειμένων ως κινητών μνημείων
- Τεχνική έκθεση συντήρησης κινητών μνημείων
- Δανεισμό κινητών μνημείων
- Άδεια φωτογράφισης / δημοσίευσης κινητών μνημείων
- Εκτιμητική επιτροπή για καθορισμό οικονομικής αξίας αντικειμένων
- Άδεια καταδύσεων σε ναυάγιο
- Πρόγραμμα Δράσης ΓΔΑΜΤΕ
Το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων συνεδριάζει μια φορά την εβδομάδα.